สมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ พระบรมราชชนนีพันปีหลวง ทรงมีพระมหากรุณาธิคุณอย่างเปี่ยมล้นต่อพสกนิกรชาวไทย ทรงบำเพ็ญพระราชกรณียกิจเพื่อประโยชน์แก่ชาติบ้านเมืองและประชาชน เสด็จฯไปทรงเยี่ยมดูแลทุกข์สุขของราษฎรทั่วทุกแห่งแม้ในถิ่นทุรกันดารห่างไกลความเจริญ โดยมิได้ทรงย่อท้อเหนื่อยหน่าย ด้วยพระราชกรณียกิจที่สำคัญในหลากหลายด้าน อาทิ ทรงริเริ่มก่อตั้งโครงการหลวงต่าง ๆ ทรงทะนุบำรุงและปกป้องประเทศชาติ ทรงช่วยเหลือผู้ที่ได้รับความเดือดร้อนด้านการสาธารณสุข ทรงมีพระราชดำริให้จัดตั้ง “โครงการป่ารักน้ำ” รวมถึงพระราชกรณียกิจสำคัญในด้านอื่น ๆ อีกนานัปการ ทรงเป็น “แม่ของแผ่นดิน” ของพสกนิกรชาวไทยทุกหมู่เหล่า ด้วยสำนึกในพระมหากรุณาธิคุณที่ทรงมีต่อประเทศชาติบ้านเมืองอย่างหาที่สุดมิได้
มหาวิทยาลัยสุโขทัยธรรมาธิราช (มสธ.) จึงขอเผยแพร่พระราชกรณียกิจและเรื่องราวในส่วนที่เกี่ยวข้องที่มหาวิทยาลัยได้เคยเผยแพร่พระเกียรติคุณ ดังนี้
1. มหาวิทยาลัยสุโขทัยธรรมาธิราชขอพระราชทานทูลเกล้าทูลกระหม่อมถวายปริญญาดุษฎีบัณฑิตกิตติมศักดิ์ จำนวน 5 ครั้ง
มหาวิทยาลัยสุโขทัยธรรมาธิราชขอพระราชทานทูลเกล้าทูลกระหม่อมถวายปริญญาดุษฎีบัณฑิตกิตติมศักดิ์ รวมจำนวน 5 ครั้ง ได้แก่
1.1 ปริญญาคหกรรมศาสตรดุษฎีบัณฑิตกิตติมศักดิ์ ประจำปีการศึกษา 2525
1.2 ปริญญาสาธารณสุขศาสตรดุษฎีบัณฑิตกิตติมศักดิ์ ประจำปีการศึกษา 2530
1.3 ปริญญาส่งเสริมการเกษตรและสหกรณ์ดุษฎีบัณฑิตกิตติมศักดิ์ ประจำปีการศึกษา 2538
1.4 ปริญญาพยาบาลศาสตรดุษฎีบัณฑิตกิตติมศักดิ์ ประจำปีการศึกษา 2540
1.5 ปริญญาศิลปศาสตรดุษฎีบัณฑิตกิตติมศักดิ์ แขนงวิชาไทยคดีศึกษา ประจำปีการศึกษา 2545
2. สิ่งพิมพ์ปีใหม่ จำนวน 3 ชุด
2.1 ปฎิทินตั้งโต๊ะและสมุดไดอารี่ ประจำปี พ.ศ. 2553 ชุด “60 ปี วันราชาภิเษกสมรส” เป็นสิ่งพิมพ์ปีใหม่ ที่มหาวิทยาลัยได้จัดทำขึ้นเพื่อเทิดพระเกียรติพระบาทสมเด็จพระบรมชนกาธิเบศร มหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร และสมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ พระบรมราชชนนีพันปีหลวง เนื่องในวโรกาส 60 ปี วันราชาภิเษกสมรส ซึ่งเป็นการถ่ายทอดเรื่องราวความรักที่งดงามและยิ่งใหญ่ของทั้งสองพระองค์ในรูปแบบปฎิทิน ด้วยพลังแห่งรักจึงทรงได้เข้าสู่พระราชพิธีราชาภิเษกสมรส เมื่อวันที่ 28 เมษายน พ.ศ. 2493 ณ วังสระปทุม ปฎิทินชุดนี้ได้รับรางวัล “สุริยศศิธร” ชนะเลิศปฎิทินดีเด่น ประจำปี 2553 ชนิดตั้งโต๊ะ ประเภทเทิดพระเกียรติสถาบันพระมหากษัตริย์จากสมาคมนักประชาสัมพันธ์แห่งประเทศไทย
2.2 ปฎิทินตั้งโต๊ะและสมุดไดอารี่ ประจำปี พ.ศ. 2555 ชุด “80 พรรษา สิกขมหาราชินี” เป็นสิ่งพิมพ์ปีใหม่ที่มหาวิทยาลัยได้จัดทำขึ้นเพื่อเฉลิมพระเกียรติสมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ พระบรมราชชนนีพันปีหลวง ในวโรกาสมหามงคลเฉลิมพระชนมพรรษา 80 พรรษา ซึ่งตรงกับวันที่ 12 สิงหาคม พ.ศ. 2555 ปฎิทินชุดนี้ได้ถ่ายทอดเรื่องราวพระราชภารกิจและพระราชกระแสด้านการศึกษา ที่ทรงเห็นความสำคัญของการศึกษาทั้งในระบบแบบมีชั้นเรียนและนอกระบบ อาทิ การศึกษาตามอัธยาศัยและการศึกษาตลอดชีวิต ทรงเปี่ยมด้วยคุณธรรมความเป็นครู ทรงเห็นความสำคัญของการอ่านทรงใช้สื่อการสอนเพื่อเสริมความเข้าใจ ทรงเป็นแบบอย่างที่ดีในด้านความใฝ่รู้ ทรงสอนให้ราษฎรเรียนรู้จากประสบการณ์ และทรงเห็นคุณค่าของครูท้องถิ่นหรือปราชญ์ชาวบ้าน ทั้งนี้มหาวิทยาลัยได้รวบรวมพระฉายาลักษณ์พระราชทานมาจัดทำปฎิทินชุดนี้ ซึ่งล้วนแล้วแต่มีคุณค่าทางประวัติศาสตร์ ควรแก่การเก็บสะสมหรือครอบครองไว้เคารพบูชาเพื่อความเป็นสิริมงคล
2.3 ปฎิทินตั้งโต๊ะและสมุดอนุทินเล่มเล็ก ประจำปี พ.ศ. 2562 ชุด “แม่ฟ้าแลแผ่นดิน” เป็นสิ่งพิมพ์ปีใหม่ที่มหาวิทยาลัยได้จัดทำขึ้นเพื่อเทิดพระเกียรติสมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ พระบรมราชชนนีพันปีหลวงที่ทรงเป็นพระแม่แห่งแผ่นดินของปวงชนชาวไทย พระองค์ทรงงานเพื่อชาติและราษฎรมาอย่างยาวนาน ทรงเป็นแบบอย่างแม่ที่ดีให้กับพสกนิกร ทรงรักและห่วงใยราษฎรเสมือนดั่งแม่รักลูก ทรงริเริ่มโครงการอนุรักษ์ทรัพยากรธรรมชาติและฟื้นฟูสภาพป่าเพื่อให้คนอยู่ร่วมกับป่าได้อย่างยั่งยืน ทรงเป็นผู้นำในการอนุรักษ์ศิลปวัฒนธรรมที่ทำให้ความเป็นไทยทรงคุณค่าและมีชื่อเสียงเลื่องลือไปสู่นานาอารยประเทศ รวมถึงพระราชภารกิจด้านอื่น ๆ อีกนานัปการ ทั้งนี้มหาวิทยาลัยได้รวบรวมพระฉายาลักษณ์ทรงฉลองพระองค์ด้วยชุดผ้าไทยอันงดงามยิ่ง และได้น้อมนำพระราชดำรัสพระราชทานมาจัดทำในปฎิทินชุดนี้
จากเหตุการณ์เมื่อวันศุกร์ที่ 24 ตุลาคม พ.ศ. 2568 เวลา 21 นาฬิกา 21 นาที สมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถพระบรมราชชนนีพันปีหลวง ได้เสด็จสวรรคต ณ โรงพยาบาลจุฬาลงกรณ์ สภากาชาดไทย นำมาซึ่งความเศร้าโศกเสียใจของพสกนิกรชาวไทยทั่วประเทศที่ต้องสูญเสียบุคคลสำคัญยิ่งของประเทศชาติ มหาวิทยาลัยสุโขทัยธรรมาธิราชขอน้อมสำนึกในพระมหากรุณาธิคุณอย่างหาที่สุดมิได้ และขอน้อมถวายความอาลัยสมเด็จพระพันปีหลวงเสด็จสู่สวรรคาลัย
เรียบเรียงโดย….วราภรณ์ ยงบรรทม บรรณารักษ์ สำนักบรรณสารสนเทศ
ภาพประกอบโดย….เอกสารจดหมายเหตุมหาวิทยาลัย
สอบถามรายละเอียดเพิ่มเติม : หน่วยจดหมายเหตุมหาวิทยาลัย ฝ่ายบริการสนเทศ สำนักบรรณสารสนเทศ
mail: libinfoservice@stou.ac.th